บทความดีๆ จากปี 2002
เช้าวันหนึ่งระหว่างที่ผมเดินป่าสำรวจความหลากหลายทางชีวภาพของสัตว์ป่าด้านหลัง อุทยานแห่งชาติภูเวียง จ.ขอนแก่น ระหว่างที่นั่งพักเหนื่อยและเตรียมกินข้าวกลางวัน ผมก็ได้ยินเสียงนกชนิดหนึ่งร้องอยู่ใกล้ๆ
ไม่ทันที่จะได้คิดว่ามันคือนกอะไร ลุงพรอดีตพรานเก่าที่อาสานำทางก็ตอบออกมาอย่างรวดเร็วว่า “หัวหน้า! (ชาวบ้านมักจะเรียกพวกเราว่าหัวหน้าเพราะเป็นการให้เกียรติ ซึ่งผมไม่ค่อยชอบเท่าไหร่) ฟังเสียงนกตัวนี้ มันกำลังร้องหาคู่ มันชื่อ นกน้ำหมาก เอ๊ะ..ยังไงผมก็ดูนกมาหลายปียังไม่เคยเจอนกชื่อนี้เลยวุ้ย แต่ลุงพรแกยังยืนยันว่านกตัวนี้ชื่อนกน้ำหมาก เอ…ผมฟังเสียงนกตัวนี้แล้วมันคุ้นๆเหมือนนกนักร้องที่ผมคุ้นเคย เพื่อให้หายสงสัยผมเลยเดินเข้าไปดูว่ามันเป็นนกอะไร….แล้วความจริงก็ปรากฏมันคือ นกกางเขนดง ตัวผู้ที่สง่างามผมถามลุงพรว่าทำไมเรียกอย่างงั้น ลุงพรแกตอบว่า “โธ่….หัวหน้า ทำไมถามอย่างงัน หัวหน้าลองดูที่ท้องมันสีน้ำตาลแดงเหมือนสีน้ำหมากที่คนแก่เคี้ยวแล้วบ้วนออกมา” เราก็เลยถึงบางอ้อ…..
จากวันนั้นมาผมก็ลืมชื่อนกน้ำหมากไปนานจนเมื่อเร็วๆนี้ที่บ้านพักของผมระหว่างที่ผมกำลังสาละวนกับการซักผ้ากองโตเท่าภูเขาเนื่องจากต้องเดินทางออกเก็บข้อมูลภาคสนามหลายวันเลยไม่ได้ซัก ก็ได้ยินเสียงนกร้องและเหมือนว่าจะอยู่ใกล้ๆ ผมนี้เอง ปกติที่บ้านผมนกเยอะเพราะว่ามีต้นไม้ปลูกเยอะ ระหว่างนั้นผมเงยหน้าขึ้นไปมองต้นส้มโอที่ปลูกมานานนับสิบปี ที่ต้นสูงกว่าหลังคาบ้านแล้วแต่ไม่เคยกินลูกซักที(เพราะไม่ทันกระรอกแถวนี้) เจอพระเอกของเรามาเกาะร้องเพลงสบายอารมณ์ ด้วยความดีใจผมวิ่งกลับเข้ามาในบ้านคว้ากล้องถ่ายรูปคู่ใจ ที่มีฟิล์มstand by เหลืออยู่เกือบม้วนออกมาถ่ายรูปถ่ายไปเรื่อยๆจนฟิล์มเกือบหมด เพราะมันคือ นกน้ำหมากของลุงพร หรือที่เรารู้จักกันว่านกกางเขนดงนั่นเอง
นกกางเขนดง (White-rumped Shama) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Copsychus malabaricus (Scopoli) 1788. นกชนิดนี้ชอบอาศัยอยู่บริเวณป่าเบญจพรรณ ป่าไผ่ ป่าดิบ อาหาร คือ หนอน แมลงและไส้เดือน เนื่องจากนกชนิดนี้มีเสียงร้องที่ไพเราะทำให้ คนนิยมจับมาเลี้ยงเพื่อฟังเสียงร้องซึ่งผิดกฎหมายเนื่องจาก นกชนิดนี้ได้ประกาศเป็น สัตว์ป่าคุ้มครอง ผมยืนฟังเสียงเขาประมาณเกือบ 10 นาที ก่อนที่เขาจะบินจากไป ในความคิดเห็นส่วนตัวแล้วผมยังยืนยันว่านกตัวนี้ร้องได้เพราะกว่านกที่เลี้ยงอยู่ในกรงมาก อาจเป็นเพราะมันมีอิสระและเสรีภาพที่จะบินไหนก็ได้ จะทำอะไรก็ได้ “เก็บไว้แต่เพียงภาพถ่ายและความทรงจำที่ดีไว้ตลอดไป” นั่นเหมาะสมที่สุดแล้ว
บทความโดย
นายนกขมิ้นน้อยธรรมดา